Andrei Tchmil

Andrei Tchmil werd geboren in het Sovjet-Russische Khabadovsk (nu Moldavië) op 22 januari 1963. Zijn eerste stappen bij de profs zette hij in 1990 bij het Alfa Lum-team, een ploeg gehuisvest in San Marino maar vooral Russische renners maken er deel van uit.
Hij vindt er o.m. Konychev, Ugrumov, Abdoesjaparov en Thoechereschenkov als ploegmaat. Eén opmerkelijke prestatie dat jaar is een marathonontsnapping in de koninginnenrit van Torhout naar Werchter in de gelijknamige Torhout-Werchter-Classic, waar hij in het gezelschap van de Vlaams-Brabander Guy De Coster, op kop rijdt. Aan deze ontsnapping zal Tchmil de bergprijs overhouden en krijgt daarvoor een gouden plaat, die nu nog altijd zijn biljartzaal bij hem thuis siert. Voor de rest haalt hij in 1990 geen noemenswaardige prestatie.
In 1991 stapt hij over naar SEFB, een kleine Luikse spaarbank, die via wielersponsoring wat naambekendheid wil verwerven. Hij haalt er vier zeges: de GP Pino Cerami, wordt Russisch kampioen, wint in het Italiaanse Canegliori en is primus in Parijs-Bourges. Ook al een aantal ereplaatsen : 3de in de Ronde van Noord-Oost-Zwitserland, 3de in de Coppa Bernocchi, 5de in de Coppa Agostoni, 6de in het Kampioenschap van Zürich. Meteen een toch wel fraai seizoen.
En dat is Patrick Lefevere opgevallen, want hij is volop bezig een team te bouwen rond een aantal Italiaanse en Belgische renners en die ploeg wordt gesponsord door GB, de warenhuisgigant. Lefevere biedt Tchmil meteen een contract voor twee jaar aan bij GB-MG en zo stapt de intussen Moldaviër geworden wielrenner over in 1992.
In dat jaar haalt hij geen noemenswaardige prestaties, maar een jaar later in 1993 ligt dat dan weer anders. In dat jaar wordt de ploeg verder versterkt met o.m. Johan Museeuw, Franco Ballerini, Ludwig Willems, Wilfried Peeters, Carlo Bomans en Zenon Jaskula. Tchmil wint weliswaar in 1993 geen wedstrijd maar laat weer wat ereplaatsen noteren : 7de in de Siciliaanse Wielerweek, 3de in de Ronde van Campanië, 2de in Tirreno-Adriatico waar hij in Maurizio Fondriest zijn meerdere moet erkennen, 4de in de Vierdaagse van Duinkerken, 9de in de GP van Steenbergen, waar hij ploegmaat Cipollini aan de zege helpt, 5de in de GP Ouest France, 2de in de Druivenkoers van Overijse waar hij nipt verliest van Herman Frison en 6de in het WK in Oslo. Hij wordt 107de in de Giro, maar de grote ronden zullen niet meteen de specialiteit van Andrei worden, zo zal later nog blijken.
Aan het eind van 1993 verhuist Tchmil naar de Lotto-ploeg, waar hij de rest van zijn loopbaan actief zal blijven. Ook vertrok hij bij GB-MG met wat conflicten, want de Moldaviër heeft een moeilijk karakter en is teveel eenzaat, zo wordt immers gezegd.
Maar in 1994 beleeft Andrei zijn grote doorbraak. Hij haalt zeven overwinningen en nog niet van de minste : E3-Prijs Harelbeke, Parijs-Roubaix, wint in het Franse Cahors, wint ritten in de Ronde van Burgos en Groot-Brittannië en wint de GP Ouest France. Aan ereplaatsen geen gebrek: 4de in de GP Marseillaise, 5de in de Omloop Het Volk, 12de Parijs-Nice, 9de Milaan-San Remo, 4de in de Brabantse Pijl, 3de in de Ronde van Vlaanderen, 4de Gent-Wevelgem, 3de GP van Frankfurt, 4de in de Vierdaagse van Duinkerke, 12de in de Ronde van Luxemburg, 5de in de Classica San Sebastian en 6de in Parijs-Brussel.
Zes overwinningen staan achter zijn naam in 1995. De kaasklassieker Parijs-Camembert, ritten in de Dauphiné Libéré, de Ronde van Burgos en de Ronde van de Limousin en een regionale wedstrijd in Geraardsbergen.
Zijn ereplaatsen zijn ook fraai: 2de in de Ster van Bessèges na Outchakov, 9de in de Ruta Del Sol, 9de in de Trofeo Luis Puig. 9de in de Omloop Het Volk, waar hij slachtoffer geworden is van de rivaliteit Lotto-Mapei en waar Ballerini won voor Van Hooydonck en Tchmil, 9de Kuurne-Brussel-Kuurne, 7de Parijs-Nice, 5de Brabantse Pijl, 4de in de Driedaagse van De Panne, 3de in de Ronde van Vlaanderen en samen met winnaar Museeuw en Baldato op het podium, 2de in Parijs-Roubaix, waar hij dezelfde Ballerni tegenkomt, 7de in de Leeds Classic en 2de in Parijs-Tours, waar hij nipt verliest tegen Nicola Minali. Hij wordt ook 71ste in de Tour en dat is voor Lotto-termen al een hele prestatie, want samen met ploegmaat Farazijn zijn zij de enigen die uitreden. De overige zeven gaven op of vielen uit (Verdonck, Planckaert, Nelissen, Moreels, Peter De Clercq, Frison).
Weer zes overwinningen in 1996 met een rit in Parijs-Nice, een rit in de Driedaagse van De Panne, de semi-klassieker Veenendaal-Veenendaal, een rit in de Ronde van Luxemburg en twee ritten in de Ronde van Galicië. Ook weer een karrenvracht ereplaatsen: 3de in de GP Marseillaise, 5de in de Ster van Bessèges, 7de in de Trofeo Laeiguelia, 8ste in de Ronde van de Haut-Var, 8ste in Kuurne-Brussel-Kuurne, 8ste in Parijs-Nice, 10de in Milaan-San Remo, 9de in Dwars door België, 9de in de E3-Prijs, 5de in de Brabantse Pijl, 6de in de Ronde van Vlaanderen, 9de in Gent-Wevelgem, 6de in Parijs-Roubaix, 6de in de Amstel Gold Race, 9de in de Ronde van Luxemburg, 3de in de GP Ouest-France, 4de in Parijs-Brussel, 4de in de GP Fourmies en 5de in Parijs-Bourges. Hij wordt ook 77ste in de Tour.
In 1997 wint hij vijf maal en weer weet hij wat kwaliteit in zijn erelijst te brengen: winnaar van Dwars door België, winnaar in het Franse Lèves, winnaar van de GP Van Steenbergen in Aartselaar en de Druivenkoers in Overijse en als kers op de taart wint hij Parijs-Tours, zowaar een wereldbekerwedstrijd, op een schitterende wijze.
Ereplaatsen verzamelt Andrei bij de vleet: 5de in de Omloop Het Volk, 8ste in Kuurne-Brussel-Kuurne, 9de in de E3-Prijs, 5de in de Driedaagse van De Panne, 4de in de Ronde van Vlaanderen, 2de in Gent-Wevelgem, waar hij nipt geklopt wordt door Philippe Gaumont, 4de in Parijs-Roubaix, waar hij ploegmaat Panckaert nipt ziet verliezen tegen Fréderic Guesdon, 3de in de Scheldeprijs, 8ste in de Amstel Gold Race, 4de in de Vierdaagse van Duinkerken en 2de in Parijs-Brussel waar eendagsvlieg Alessandro Bertolini sneller was.
In 1998 mag Andrei Tchmil weer zes keer het zegegebaar maken. Hij wint de Trofeo Luis Puig, is primus in Kuurne-Brussel-Kuurne, waar hij in helse weersomstandigheden Frank Vandenbroucke van de zege kan houden, wint twee ritten in Parijs-Nice en één in de Ronde van Burgos en wint een kleine wedstrijd in Frankrijk.
Traditioneel zijn weer zijn ereplaatsen in zijn specialiteit: het eendagswerk. Hij wordt 6de in de Ster van Bessèges, 8ste in de Ruta Del Sol, 3de in de Omloop Het Volk, 5de in Milaan-San Remo, 5de in Dwars door België, 9de in de E3-Prijs, 13de in de Vierdaagse van De Panne, 3de in de Ronde van Vlaanderen, 4de in Gent-Wevelgem, 8ste in de Amstel Gold Race en 9de op het BK in Knokke-Heist.
In het najaar zijn de prestaties wat minder. In die periode wordt hij tot Belg genaturaliseerd en hij wil zich echt als één van ons voelen. Andrei leest vele boeken over onze geschiedenis en onze gewoonten gen gaat samen met vrouw Elena, Belgische steden bezoeken, want als nieuwe Belg wil hij ons land door en door kennen. En zo bezorgt hij België in 1999 nog eens een zege in Milaan-San Remo en dat achttien jaar na Fons De Wolf. Hij ontsnapt op één kilometer van het einde en houdt een paar meters over op een massaspurtend peloton, waar Erik Zabel zich een beroerte vloekt.
Daarnaast wint Tchmil nog een rit in Parijs-Nice en een rit in de Ronde van het Waalse Gewest. En weer verzamelt hij de ereplaatsen. Hij wordt 4de in de Omloop Het Volk, 19de in Parijs-Nice, 2de in de E3-Prijs, waar Peter van Petegem nog wat sneller is, 7de in de Ronde Van Vlaanderen, 7de in Gent-Wevelgem, 8ste in Parijs-Roubaix, 4de in de Clasica San Sebastian, 3de in het Kampioenschap van Zürich, 9de in Parijs-Tours en 6de in de GP Ouest France. Door die ereplaatsen in de verscheidene wedstrijden om de Wereldbeker, komt hij ook aan de leiding van dat klassement en augustus en staat die leiding niet meer af en wint zo de wereldbeker wielrennen. Hij wordt daarvoor in audiëntie ontvangen bij Koning Albert II
In 2000 haalt Andrei Tchmil vier overwinningen: Kuurne-Brussel-Kuurne, de Coppa Sabatini, een rit in de Ronde van Luxemburg en de Ronde Van Vlaanderen. Voor hem een bijzonder mooie overwinning, want na de Bosberg ontsnapt hij uit een kopgroep en weet een handvol seconden aan de streep over te houden in Meerbeke en zo de spurtende groep voor te blijven.
Ook in 2000 haalt hij weer een hele resem ereplaatsen: 5de in de HEW-Cyclassic in Hamburg, 2de in de Clasica San Sebastian, achter Erik Dekker die in 2000 de wereldbeker wielrennen zal winnen en 2de in Parijs-Tours, waar hij niet kan beletten dat hardrijder Andrea Tafi aan de haal gaat met de zege. Zijn grootste ontgoocheling is wel het WK in Plouay. In de slotkilometer ontsnapt Tchmil uit de kopgroep en gaat recht op de zege af. Maar op 25 meter wordt hij bijgehaald door de spurtende groep en wint Romans Vainsteins de wereldtitel. Tchmil wordt uiteindelijk 19de. Ook een merkwaardig incident in het voorjaar. Tijdens de spurt van Dwars door België komt het tot een handgemeen tussen Tchmil en Planckaert, intussen geen goede vrienden meer. Tchmil valt, en wordt vervolgens gediskwalificeerd. Later leggen Tchmil en Planckaert hun ruzie bij.
En dan 2001. Er komt wat sleet op Tchmil maar dat belet hem niet om toch nog twee keer te winnen. Hij wint de E3-Prijs in Harelbeke op net dezelfde manier als in 1994 met een solo van 15 km en hij is primus in Milaan-Vignola. Hij haalt toch nog een aantal ereplaatsen: 4de in de Ruta Del Sol, 13de in Parijs-Nice, 8ste KBC-Driedaagse van De Panne-Koksijde, 9de in de Ronde van Vlaanderen en 8ste in Parijs-Roubaix.
2002 staat voor hem in het teken van zijn afscheid. Hij neemt het besluit eind mei, na afloop van de Ronde van België te stoppen met koersen, gezien de leeftijd van 38 jaar. Hij wordt nog 7de in de Omloop Het Volk, 78ste in Tirreno-Adriatico, 7de in Miaan-San Remo en 16de in de Brabantse Pijl. Als ultieme voorbereiding op zijn klassiekers, waar hij nog éénmaal wil schitteren rijdt hij de KBC-Driedaagse van De Panne-Koksijde.
Maar daar slaat op 3 april het noodlot toe. In de afdaling van de Kemmelberg komt hij, samen met Chris Peers en Kristof Trouvé zwaar ten val en moet afgevoerd worden naar het ziekenhuis waar men twee scheuren in de bilspieren vaststelt, de eerste berichten hadden het zelfs over een bekkenbreuk. Maar gelukkig was het niet zo erg maar wel was het voorseizoen van Tchmil meteen voorbij.
En hij besluit om voort te koersen tot na het WK, maar moet daarvoor onderhandelen met zijn werkgever. Die gaat akkoord met het principe, maar wat het financiële vlak betreft, is dat een zeer dikke tegenvaller. Tchmil nog vijf maanden doorbetalen is een financiële zware dobber voor Lotto en de contractbesprekingen draaien uit op niets.
Intussen rijdt Tchmil de Ronde van België en op zaterdag 25 mei wint hij de derde rit van Mechelen naar Bilzen, na een mooi nummertje in de finale van ploegmaat Guenadi Mikhaiiov en alleen Alexander Vinokourov kan dan nog volgen. Tchmil klopt de Kazak in de spurt en eindigt in schoonheid.
Zijn loopbaan begon in de Ronde van België 1990 en zal twaalf jaren later in diezelfde ronde eindigen. Hij weet nog niet wat hij gaat doen maar wil wel graag in de wielerwereld blijven. Over twee jaar komt hij wel met zijn gezin in België wonen in de buurt van Moeskroen, waar hij een lap grond heeft gekocht. Want nu woont hij nog aan het Italiaanse Gardameer.
Lieven Vanpoucke

Zonder twijfel de laatste echte flandrien die we gekend hebben. Hoewel het aantal overwinningen niet te onderschatten is, waren vooral de manier waarop hij de koers speelde typerend voor deze fantastische renner én filosoof.
Arnout Peter